საკითხავი
4 ივლისი – ულიანოვის დღე. აი, რას უნდა მიაქციოთ ყურადღება
ხალხური კალენდრით 4 ივლისს ულიანოვის დღე აღინიშნება. ასევე უწოდებენ ულიანის, ულიანა დღეს. ამ დღესთან ბევრი ნიშანი და რწმენა ასოცირდება, რომლის დახმარებით უახლოეს დღეებსა და თვეებში ამინდის პროგნოზს განსაზღვრავდნენ.
მართლმადიდებლური კალენდარი 4 ივლისს წმინდა იულიანა ტარსიკოვის დღეს აღნიშნავს, რომელიც ანტიოქიაში, იმპერატორ მაქსიმილიანეს ბრძანებით დარბევის დროს რწმენის გამო დაიტანჯა. მოგვიანებით აღმოაჩინეს იულიანას წმინდა ნაწილები, რომელსაც სასწაულებრივი ძალა აღმოაჩნდა.
ხალხში იულიანას დღე ძალიან რომანტიულად არის აღწერილი. ამბობენ, რომ ძველ დროში ცხოვრობდნენ შეყვარებულები, სახელად ულიანი და ულიანა. ერთხელ ულიანი მინდორ-ველი დადიოდა და ულიანას ეძახდა, ის კი სანაპიროზე იჯდა და მღელვარე მდინარის წყალს გაჰყურებდა. ულიანა გონს მხოლოდ საღამოს მოვიდა, სახლთან მივიდა, მაგრამ ულიანი ამ დროს უკვე მდინარისკენ სულ სხვა გზით წავიდა. ასე ულიანა და ულიანი ერთმანეთს დაშორდნენ და დღემდე არ შეხვედრილან. ამ შეუმდგარ შეხვედრაზე ამბობენ: „ულიანი ულიანას ეძებს, ხოლო ულიანა ულიანს“, „ულიანი ულიანას სახეში არ უყურებს“.
სწორედ ულიანოვის დღეს, 4 ივლისს ცაცხვის შეგროვება იყო მიღებული, რომელიც ძველი რწმენისა მიხედვით, ადამიანს ავი თვალისგან იცავდა. ცაცხვის ყვავილებს ხველების, სურდოს და მოწამვლის დროს იყენებდნენ. სპეციალურ ცაცხვის ფხვნილს ამზადებდნენ, რომელიც დამწვრობას კურნავდა და სისხლდენას აჩერებდა. ცნობილია, რომ ქალები ცაცხვს კოსმეტიკური მიზნით იყენებდნენ. მაგალითად, ცაცხვის ნაყენი კანს უფრო რბილს და გლუვს ხდიდა, წვენი კი თმას აძლიერებდა.
ამბობდნენ, რომ ვინც ცაცხვს მოჭრის, აუცილებლად ტყეში დაიკარგება. სახლში გაზრდილი ცაცხვის გახმობა ცუდ ნიშნად ითვლებოდა, ამას ავადმყოფობის და სიკვდილის მოახლოებად მიიჩნევდნენ.
4 ივლისს რეკომენდებულია ნაყოფიანი ხეების მავნე მწერებისგან დაცვა. ამ მიზნით ხეებსა და ბუჩქებს მანგანუმის ან სოდის ხსნარით რწავდნენ.
ყველა ასაკის ადამიანები მდინარეზე მიდიოდნენ, რომ ყველა დაავადება ჩამოერეცხათ. ხალხური ნიშნები 4 ივლისს მდინარის წყალს განსაკუთრებულ ჯადოსნურ თვისებას ანიჭებდა.
4 ივლისს ახალი სამსახურის, განსაკუთრებით მოგზაურობის დაწყება არ შეიძლება. მორწმუნეები ცდილობდნენ, რომ ბედნიერებისა და ჯანმრთელობის მოსაპოვებლად ბევრი ელოცათ.
ულიანოვის დღეს ბოლოკს თავიდან რგავდნენ, ყვავილებს და კულტურულ მცენარეებს პომიდვრის ფოთლების ან ნივრის ხსნარებით ამუშავებდნენ და მათ მწერებისგან იცავდნენ. გოგოები თავის მოსაბეზრებელი გულშემატკივრების მოსაშორებლად ავგაროზებს აკეთებდნენ. მის სახელს ქაღალდზე წერდნენ, შემდეგ წვავდნენ, ხოლო ფერფლს ქარს ატანდნენ. ასეთი რიტუალის შემდეგ მამაკაცს გოგოსთვის თავი უნდა დაენებებინა და ადგილი სასურველი და საყვარელი ადამიანისთვის გაეთავისუფლებინა.
4 ივლისთან დაკავშირებული ხალხური ცრურწმენა
- თუ ეზოში ცაცხვი გახმა – უბედურებას ელოდე;
- ხანგრძლივი გრგვინა – დიდი ხნით ცუდ ამინდს ნიშნავს.
- თუ ღამის ცვარი არ შრება, ქარიშხალს ელოდე;
- დილით წყლის შროშანი ზედაპირზე ძლივს ამოდის – სადილის შემდეგ წვიმა წამოვა;
- თუ წვიმის შემდეგ მზე კაშკაშებს და წვას, საღამოს კვლავ წვიმა იქნება;
- თუ ქვებმა ჩამოცვენა დაიწყო, მალე ნალექი წამოვა;
- თუ გვიმრის ფოთლები ქვემოთ დაწეულია, კარგ ამინდს ელოდეთ. გამართული კი ტენიანობას ნიშნავს;
- ღრუბლების შეკრება ცუდ ამინდს მოასწავებს;
- ცისარტყელა აღმოსავლეთიდან დასავლეთისკენ გადაჭიმული – კარგი ამინდის ნიშანია;
- ვარსკვლავებთან ახლოს წითელი და თეთრი წრეები კარგი დღეების მომასწავებელია;
3 და 4 ივლისს სიზმარი ზუსტად სრულდება. 4 ივლისს დღისით ნანახი სიზმარი გაფრთხილებას გაძლევთ, სწორედ ამიტომ ძალიან ფრთხილად იყავით.