რატომ შეიძლება შაქრის ჭამა, ხოლო მისი შემცვლელის – არა. ტოპ 5 „ჯანსაღი“ ჩვევა, რომლის გამოც წონაში ვიმატებთ

უცხიმო პროდუქტები, უკალორიო შაქრის შემცვლელი, პროდუქტები გლიუტენის გარეშე – აგიხსნით, თუ სინამდვილეში რატომ უწყობენ ხელს წონაში მატებას ეს და სხვა „ჯანსაღი“ ალტერნატივა.

1. ფრუქტოზა შაქრის ნაცვლად

ფრუქტოზა საკმაოდ ნეიტრალურ პროდუქტად ითვლება, მაგრამ მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ორგანიზმი მას ხილის შემადგენლობიდან იღებს. როგორც იცით, ხილი ზომიერი რაოდენობით თითოეული ჯანმრთელი ადამიანის რაციონში უნდა შედიოდეს, რადგან ორგანიზმს უამრავი სასარგებლო ნივთიერებებით უზრუნველყოფს. თუ ორგანიზმი ფრუქტოზას არა ხილიდან, არამედ ცალკე იღებს (მაგალითად, საკონდიტრო ნაწარმის სახით), მაშინ ჩვეულებრივ შაქარზე უფრო ცუდად მოქმედებს.

აი, რა ხდება: როცა ტკბილეულს ვჭამთ, ორგანიზმი ინსულინის და ლეპტინის ჰორმონებს აწარმოებს. იმის გამო, რომ ფრუქტოზა გლუკოზას არ შეიცავს, ამ ჰორმონებს გადასამუშავებლად ფიზიკურად არაფერი აქვთ. გამოდის, რომ ფრუქტოზა ენერგიას არ გვანიჭებს, უბრალოდ ცხიმის სახით გროვდება, რომლის მოშორებაც გვსურდა, როცა „მავნე“ შაქარს, „სასარგებლო“ ფრუქტოზით ვანაცვლებდით.

2. გრანოლა და ბატონჩიკი მიუსლი დესერტის ნაცვლად

ნებისმიერ მაღაზიაში ამ „სასარგებლო“ სასუსნავების უზარმაზარ არჩევანს იპოვით: იოგურტით და შოკოლადით, ჩირით, თესლით და ა.შ. ასეთი ბატონჩიკები ძალიან მოსახერხებელია, მათი გზაში წაღება ან სამსახურში ჭამა მარტივია. პრობლემა იმაში მდგომარეობს, რომ ამ პროდუქტების შემადგენლობა ნატურალურისგან საკმაოდ შორსაა. გრანოლასა და ბატონჩიკ მიუსლში ხშირად რაფინირებული მცენარეული ზეთი და შაქარი (ან მისი შემცვლელი) გამოიყენება, ხოლო ჩირი და კაკალი გოგირდის დიოქსიდით მუშავდება, რომ შენახვის ვადა გახანგრძლივდეს, რაც ბავშვებისა და ალერგიული ადამიანებისთვის განსაკუთრებით არასასურველია.

რა გავაკეთოთ? პირველ რიგში, პროდუქტის შემადგენლობა ყურადღებით წაიკითხეთ. შემადგენლობაში მხოლოდ მარცვლეული, კაკალი, ჩირი და თესლი უნდა შედიოდეს. თუ ბევრი სხვა კომპონენტია ჩამოთვლილი (მათ შორის გამასქელებელი, დამატკბობელი, მცენარეული ზეთი) მისი შეძენისგან თავი შეიკავეთ. სჯობს „გულწრფელი“ დესერტი მიირთვათ, ვიდრე თითქოსდა სასარგებლო შემცვლელი.

კარგი ვარიანტები: ზეფირი, თათარა, ნატურალური მარმელადი, მწარე შოკოლადი. თუ ტკბილეულისგან თავის შეკავება გსურთ, ერთი მუჭა კაკალი და ჩირი შეჭამეთ, ეს ბევრად უფრო სასარგებლო იქნება, ვიდრე მაღაზიის გრანოლა.

3. რაციონი გლიუტენის გარეშე

დიახ, ჩვენს ირგვლივ არიან ადამიანები, ვისაც გლიუტენის მიმართ აუტანლობა აქვთ. გლიუტენი – განსაკუთრებული ცილა, რომელსაც შეიცავს მარცვლეული (მაგალითად, ხორბალი, შვრია, ჭვავი). მათთვის კვების შესაფერი ვარიანტია რაციონი, რომელშიც გლიუტენი სრულად გამორიცხულია. თუ ამ ცილის მიმართ მგრძნობელობა არ გაქვთ, ექიმები გლიუტენის გარეშე დიეტაზე გადასვლას კატეგორიულად გიკრძალავენ. საქმე იმაშია, რომ გლიუტენის გამორიცხვით მთელ რიგ სასარგებლო პროდუქტებზე უარს ვამბობთ – უხეშად დაფქული ფქვილის პასტა და პური, შვრიის ფანტელები, ქერი და ბევრი სხვა მარცვლეული. თუ ევროპულ ქვეყნებში პურის და მაკარონის უგლიუტენო ანალოგის პოვნა მარტივია, ჩვენთან ყველა სუპერმარკეტში არაა და ზოგჯერ ტრადიციულ პროდუქტზე 2-3-ჯერ უფრო ძვირი ღირს. შედეგად გამოდის, რომ რაციონში სასარგებლო უჯრედესის რაოდენობა მნიშვნელოვნად მცირდება, რადგან რთული ნახშირწყლები ჯანმრთელი ადამიანის კვების 60%-ს უნდა შეადგენდეს!

გარდა ამისა, უგლიუტენო პური ხშირად შეიცავს საეჭვო ხარისხის ზეთს (პალმა, რაფსი), კარტოფილის ან სიმინდის სახამებელს, შაქარს და მის შემცვლელს, ემულგატორს და ა.შ. უფრო მეტიც, ასეთი პურის შენახვის ვადა – 4-6 თვეა. ნატურალური ინგრედიენტი ასე დიდხანს არ ინახება, როგორი შეფუთულიც არ უნდა იყოს.

სწორედ ამიტომ, გლიუტენი გამორიცხეთ, თუ სამედიცინო ჩვენება არ გაქვთ. თუ გლიუტენის მიმართ მგრძნობიარე ხართ, აირჩიეთ პროდუქტები, რომლებიც მინიმუმ ინგრედიენტებს შეიცავენ.

4. შაქრის შემცვლელი

ერთი შეხედვით, როგორც ნატურალურ, ასევე სინთეტიკურ შაქრის შემცვლელს საკმაოდ ბევრი უპირატესობა აქვს. ის შეიძლება ჩვეულებრივ შაქარზე 5,10 და 200-ჯერ (მაგალითად, სტევია) უფრო ტკბილი იყოს, ამასთან გლუკოზას არ შეიცავს და დაბალ კალორიულია.

ასევე შაქრის ყველა შესაძლო „სასარგებლო“ ვერსია, რომელიც ნატურალური წარმოშობის გამო დიდი პოპულარობით სარგებლობს – სიროფები (მიწავაშლას, ნეკერჩხლის, ბრინჯის).

ლერწმის ან ქოქოსის შაქარი, ერითრიტი, სტევია მხოლოდ ილუზიას ქმნის, რომ თქვენ ჯანმრთელობისთვის რაღაც სასარგებლოს იღებთ. საქმე იმაშია, რომ ორგანიზმისთვის პრინციპული მნიშვნელობა არ აქვს, თუ რომელი ტიპის შაქარი მოხვდება სისხლში. ტკბილი ნივთიერების რეცეპტორები მთელ სხეულშია გავრცელებული: კუჭქვეშა ჯირკვალში, ტვინში, სისხლძარღვებში, ძვლებში, კუჭში, ნაწლავებსა და ცხიმოვან ქსოვილებშიც. სისხლში მოხვედრისას შაქრის შემცველი ამ რეცეპტორებს ინტენსიურად უკავშირდება და მთელი ორგანიზმიდან დაუყონებლივ რეაქციას იღებს:

• ნაწლავების ჰორმონების წარმოებას სტიმულირებს
• გრელინის წარმოებას აძლიერებს – ამით შიმშილის გრძნობას სტიმულირებს
• ტკბილი გემოს ნორმალურ აღქმას არღვევს
• ტვინის დოფამინის სისტემას ზიანს აყენებს

სწორედ ამიტომ, წარმოშობის მიუხედავად რაციონში ტკბილეულის რაოდენობა შეამცირეთ. ეტიკეტები ყურადღებით წაიკითხეთ, რადგან ყველა პროდუქტი „სასარგებლო კვების“ კატეგორიიდან მას არ მიეკუთვნება!

5. უცხიმო პროდუქტები ნორმალური ცხიმიანობის ხაჭოს და იოგურტის ნაცვლად

რაც უფრო ნაკლები ცხოველურ ცხიმს მივიღებთ, მით უკეთესი, სწორია? სინამდვილეში, ეს მცდარი შეხედულებაა. დაბალცხიმიანი პროდუქტები, როგორც წესი, ნაკლებად გემრიელია. გამყიდველები უცხიმო იოგურტს და ხაჭოს ხშირად შაქარს ან მის შემცვლელს, სახამებელს, გამასქელებელს და გემოს გამაძლიერებელს უმატებენ, რომ პროდუქტი მყიდველისთვის უფრო მიმზიდველი გახადოს. გამოდის, რომ ცხიმის დაკარგვით ხაჭო უამრავ სინთეტიკურ დანამატს იძენს, რომელიც ჯანმრთელობისთვის სასარგებლო ნამდვილად არაა. ლამაზი წარწერა „0% ცხიმი“ ქმნის ილუზიას, რომ ასეთი პროდუქტის ჭამა სხეულის ფორმებს ზიანს არ აყენებს.