ჯანმრთელობა
მაჯის არხის სინდრომი და 9 მეთოდი თითებში ჩხვლეტის და გაშეშების თავიდან ასაცილებლად
მაჯის არხის სინდრომი ხელის ზედმეტი დაძაბულობის, მუდმივად განმეორებითი მოძრაობის შესრულებისას ხშირად ვითარდება. ასეთ მდგომარეობას ზედა კიდურების დაღლილობა და მტკივნეული შეგრძნებები ახასიათებს. დაავადების პროგრესირებასთან ერთად ტკივილი შეიძლება მთელ ხელზე გავრცელდეს. კიდურები ძალას და მოქნილობას კარგავს, ზოგჯერ კუნთების ატროფია ვითარდება. მაჯის არხის სინდრომის მკურნალობაში პროფილაქტიკა ყველაზე მნიშვნელოვანია. დღეს Alltime.ge–ს რედაქცია სწორედ ამის შესახებ გიამბობთ.
მაჯის არხის სინდრომი და საიდან მოდის
მაჯის არხის ან კარპალური გვირაბის სინდრომი ხშირად გვხდება მათში, ვისი სამსახური ან ჰობი ხელის ან მაჯის კუნთების დაძაბულობას უკავშირდება. თითებში ჩხვლეტა ან გაშეშება მისი სიმპტომებია. აქვე აღვნიშნავთ: მსგავსი სიმპტომების და სიტუაციის გამწვავების თავიდან აცილება შესაძლებელია.
მაჯის არხის სინდრომი შუა ნერვზე ზეწოლის შედეგად ვითარდება. ეს ნერვი ყველა თითის, ნეკა თითის გარდა, მგრძნობელობაზეა პასუხისმგებელი. მაჯის მიდამოში შუა ნერვი ვიწრო არხს გადის, რომელსაც მაჯის ძვალი და იოგები ქმნის. მაჯის შეშუპებისას არხი ვიწროვდება და ნერვს აწვება, რაც ზემოთ აღნიშნულ სიმპტომებს იწვევს.
არ არსებობს 100%–იანი მეთოდი, რომ მაჯის არხის სინდრომის განვითარება თავიდან აიცილოთ. თუ მაჯასა და ხელზე ზეწოლას შეამცირებთ, ტკივილის გაძლიერების შემცირებას შეძლებთ.
მაჯის არხის სინდრომის პროფილაქტიკა
1. მკვეთრ მოძრაობას მოერიდეთ
რაღაცის კეთებისას იშვიათად ვფიქრობთ იმაზე, თუ როგორ ვაკეთებთ. ხშირად საჭიროზე მეტ ძალისხმევას ვიღებთ. მაგალითად, ინსტრუმენტს ძლიერ ვუჭერთ ან კომპიუტერის კლავიატურას ძლიერ ვაწვებით.
სწორედ ამიტომ, დღის განმავლობაში ყურადღება მიაქციეთ, თუ რამდენად ჭიმავთ ხელებს. დაძაბულობა შეასუსტეთ, თუ ეს შესაძლებელია.
2. მუშაობის დროს ცოტა ხნით შეისვენეთ
მუშაობა შეწყვიტეთ, რომ ხელი დაასვენოთ. ყოველ საათში 10-15 წუთით დაისვენეთ. ეს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, თუ მუშაობის დროს ხელი ვიბრირებს ან დიდი ძალისხმევის გაწევა გიწევთ.
3. გაიწელეთ
შესვენების დროს მარტივი გაწელვები გააკეთეთ:
ვარჯიში 1. ხელით მუშტი შეკარით. თითები გაშალეთ და მომუშტეთ. 5-10-ჯერ გაიმეორეთ.
ვარჯიში 2. ხელით მუშტი შეკარით. თითები მოადუნეთ და მარაოსავით გაშალეთ. რაც შეიძლება ფართოდ გაშალეთ. 5-10-ჯერ გაიმეორეთ.
4. ხელი არ მოღუნოთ
ხელი მაჯაში არ მოხაროთ, თუ ამის შესაძლებლობა გაქვთ. ხელის ნეიტრალურ პოზაში გაჩერება შუა ნერვზე ზეწოლას ამცირებს.
ძილის დროს მაჯაზე სამაჯურის გაკეთება ხელის მოხრას შეაფერხებს. სამაჯური მთელი დღე ატარეთ. ასე მაჯის არხის სინდრომის განვითარებას თავიდან აიცილებთ.
5. ერთი სამსახურიდან მეორეზე გადაერთეთ
ერთი ხელით ხანგრძლივი დროით განმეორებით მოძრაობებს მოერიდეთ. შესაძლებლობის მიხედვით ხელი ან სამუშაო შეცვალეთ, რომ კუნთები დაასვენოთ.
6. დგომას ყურადღება მიაქციეთ
მუშაობის დროს არა მხოლოდ ხელის მოძრაობას, არამედ პოზას ყურადღება მიაქციეთ. არასწორი დგომა, მუდმივად მოხრილ პოზაში ყოფნა ხერხემლის გაღუნვას გამოიწვევს. თავის მხრივ, ეს ყელის და მხრების კუნთების შეკუმშვას, ნერვზე ზეწოლას და მაჯის პრობლემის გამწვავებას გამოიწვევს.
7. გაგრილებას თავი აარიდეთ
სიცივის დროს ტკივილი და სახსრების უძრაობა იზრდება. უთითო ხელთათმანიც ხელებს გაგითბობთ და თავისუფალ მოძრაობას უზრუნველყოფს.
8. უფროსობას დაელაპარაკეთ
თუ თქვენი სამსახური მაჯის არხის სინდრომის სიმპტომებს ამძიმებს, ხელმძღვანელობას გაესაუბრეთ. შესაძლოა სამუშაო ადგილზე რაიმეს შეცვლა შეძლოთ, დაწყებული ინსტრუმენტით და დამთავრებული სამუშაოს შესრულების მეთოდით. თანამშრომლებს შეუთანხმდით, რომ მუდმივად ერთი და იგივე საქმე არ გააკეთოთ, არამედ შესაძლებლობის მიხედვით ერთმანეთს გაუცვალოთ.
თუ კომპიუტერთან მუშაობთ:
- კლავიატურა ისე დადგით, რომ მაჯა არ იღუნებოდეს.
- როცა ტექსტს კრეფთ, იდაყვი ტანს მიადეთ.
9. პროფესიული დაავადებების სპეციალისტს რჩევისთვის მიმართეთ
- პროფესიული დაავადებების სპეციალისტი გიჩვენებთ ვარჯიშს, რომელიც ხელის და მაჯის კუნთებს გააძლიერებს;
- გიამბობთ, როგორ შეცვალოთ ჩვეული მოძრაობა, რომ ხელის და მაჯის კუნთებზე წნევა შეამციროთ.