ლეგენდარული ქართველი მსახიობები, რომლებიც თავიანთი ქარიზმით და ნიჭით დაგვამახსოვრდა

თეატრისა და კინოს ლეგენდარული ქართველი მსახიობები საბჭოთა მაყურებლის არა ერთ თაობას იპყრობდა. ისინი ყველას ახსოვს თავიანთი ქარიზმით და ნიჭით. თითოეულის ცხოვრება ბიოგრაფიული რომანის ან კინოფილმის სიუჟეტი შეიძლება გახდეს, რადგან ქართველმა მსახიობებმა, რომლებმაც შექმნეს ბევრი ნათელი, დაუვიწყარი სურათი, თავიანთი შემოქმედებით სამშობლო განადიდეს, მთელი საქართველოს სიყვარული მოიპოვეს, მსოფლიოში ცნობილი გახდნენ.

ქართველი მსახიობები

თითოეული მათგანი განსაკუთრებულია. რომლით დავიწყოთ? მაყურებელთა აღფრთოვანებულ შეფასებებს შორის, როგორიცაა „ბრავო!“, „ქვეყნის სიამაყე“, „უნიჭიერესი“, გვხვდება ეს, საკმაოდ შესაფერისი საუბრის დასაწყებად: „ყველაზე მეტად მიყვარს ია ნინიძე. ჩემთვის დღემდე დახვეწილი ქალია ფილმიდან „ზეციური მერცხლები“. ბავშვობაში ვუყურებდი და წარმოვიდგენდი, როგორ ვცეკვავდი გოგოებთან ერთად“.

ცოტა რამ ბიოგრაფიიდან

ია ნინიძე 1960 წლის 8 სექტემბერს თბილისში დაიბადა. მამა რეჟისორი იყო, დედა რუსული ენის მასწავლებელი. ია ამბობდა, რომ მის წინაპრებს შორის იყვნენ თავადები ბერძენიშვილი და ტრუბეცკი–განსკი, რითაც ამაყობს, ამიტომ მთელი ცხოვრება სიმტკიცის შენარჩუნებას ცდილობს.

ოჯახში ხელოვნება უყვარდათ. ბებია–ბაბუის სახლში პიანინო იდგა. ბებია და დედა უკრავდნენ, მღეროდნენ. ბიჭები ბანს აძლევდნენ, მუსიკალურად გაიზარდა. მისი მთავარი გატაცება ბალეტი იყო. 5 წლიდან საყვარელი ხელოვნებით იყო დაკავებული.

ერთხელ რეჟისორმა გიორგი დანელიამ პიონერთა სასახლის საბალეტო სტუდიაში შენიშნა გამხდარი გოგონა, რომელიც პას ნაბიჯებს გულმოდგინედ ვარჯიშობდა  და მაშინვე კინოში მიიწვია. თუმცა უარი თქვა. თითქოს, კინოში გადაღება არ სურს, არამედ ცეკვა. ბებიამ და დედამ დაითანხმეს. ასე შედგა 8 წლის იკის დებიუტი. ასე ეძახდნენ სახლში იას და მისი სახელი ეწერა ტიტრებში.

ქართული კინოს კლასიკად ქცეულ ფილმში „არ იდარდო“, გოგონამ ციცინოს, მთავარი გმირის, ახალგაზრდა ექიმის ბენჟამინ ღლონტის დისშვილის როლი შეასრულა და ვარსკვლავურ მსახიობებს შორის არ დაიკარგა.

მსოფლიოში ცნობილი ქართველი მსახიობები

უფრო მეტიც, ფირი აკავშირებს მთელ მსოფლიოში ცნობილი ქართველი მსახიობების ცხოვრებას და შემოქმედებას. ბენჟამინის დის როლს ასრულებდა მხიარული სოფიკო ჭიაურელი, რომელიც გადაღებებზე დებიუტანტზე ზრუნავდა. ქალბატონი ია დღემდე აღფრთოვანებით საუბრობს, თუ რამხელა შთაგონებას, ფანტაზიას, იმპროვიზაციას დებდა მსახიობი თითოეულ ეპიზოდში.

დიდებული ვერიკო ანჯაფარიძეც, რომელიც სოფიკო ჭიაურელის დედაა, მონაწილეობდა ფილმში „არ იდარდო“, დამწყები ექიმი ღლონტის ერთ–ერთი პაციენტის დედის დამახასიათებელი როლი შეასრულა.

სამეულიდან არც ერთმა არ იცოდა, რომ მათ დანათესავება ელოდათ. როცა ია ნინიძე 17 წლის გახდა, სოფიკოს უფროსი ვაჟის, ვერიკოს შვილიშვილის, ნიკუშა შენგელაიას ცოლი გახდა. მათი ქორწინება დაიშალა, მაგრამ მსახიობებს შორის მოწონება დროთა განმავლობაში გაძლიერდა და მთელი ცხოვრება გაგრძელდა.

„ზეციური მერცხლები“

სხვათა შორის, იას კინოგადაღებები მოეწონა, ამიტომ რამდენიმე წლის შემდეგ სიამოვნებით დათანხმდა მაროს როლს მუსიკალურ ფილმში „ვერის უბნის მელოდიები“ (რეჟისორი გიორგი შენგელაია, 1973). მისი გმირიც ცეკვაზე ოცნებაში ცხოვრობდა. აქ ისევ სოფიკო ჭიაურელთან ერთად ითამაშა.

ორნაწილიანი ფილმის „ზეციური მერცხლების“ გადაღებების დაწყებისას გოგონა მხოლოდ 14 წლის იყო, მაგრამ 5 სურათში გადაღება მოასწრო. როგორც იხსენებს, „ლენტფილმის“ სინჯების დაწყებამდე დიდი კონკურენციის მიუხედავად თავდაჯერებულობა არასდროს დაუკარგავს. დენიზა ხომ ძალიან ჰგავს: მასსავით „მსუბუქი, გულახდილი, ონავარი და ცოტათი მიამიტი“.

რეჟისორ ლეონიდ კვინიხიძეს ძალიან მოეწონა, მაგრამ ბევრი კოლეგა ურჩევდა, არ გაერისკა და მთავარი როლი ახალგაზრდა მსახიობისთვის არ ენდო. კვინიხიძე შეყოყმანდა.

ქართველი ოდრი ჰეპბერნი

ყველაფერი შემთხვევამ გადაწყვიტა: სწორედ მაშინ კინოსტუდიას ეწვია რეჟისორი ამერიკიდან ჯორჯ კიუკორი, რომელიც „ლენტფილმთან“ ერთად მიუზიკლზე „ლურჯი ფრინველი“ მუშაობას იწყებდა. როცა სტუდია აჩვენეს, მან იას შესრულება ნახა. კიუკორი გოგონას ოდრი ჰეპბერნთან მსგავსებამ მოხიბლა და მსახიობის მისთვის „გადაცემა“ ითხოვა. კვინიხიძის ეჭვები მაშინვე გაქრა. ია ნინიძე დაამტკიცეს დენიზა დე ფლორინის/ მადმუაზელ ნიტუშის როლზე დაამტკიცეს.

„ზეციური მერცხლების“ პრემიერის შემდეგ იამ მთელ საბჭოთა კავშირში პოპულარობა მოიპოვა. ნიჭი, ორგანულობა, გრაცია, მოქნილობა დაეხმარა გოგონას, რომ ბრწყინვალედ შეესრულებინა დენიზას როლი – ხან მონასტრის მოკრძალებული ბეჯითი აღსაზრდელი, რომელიც მზადაა ოცნებისთვის ბევრი რამ გარისკოს, ხან ანცი და ნაზი შეყვარებული, ხან მოულოდნელად ამოსული კაშკაშა ვარსკვლავი.

„მონანიება“

უკვე ზრდასრულმა ია ნინიძემ ვერიკო ანჯაფარიძესთან ერთად ითამაშა საკულტო ნაწარმოებში. ესაა თენგიზ აბულაძის ფილმი–იგავი „მონანიება“, სადაც ნინიძე წარმოგვიდგა გულიკო არავიძის, აბელის მეუღლის როლში. როგორც იგავს შეეფერება, ფილმი მდიდარია ალეგორიებით, მეტაფორებით, სიმბოლოებით, ალუზიებით. იამ თავისი ლაკონური როლით გმირის შესახებ ბევრი რამის თქმა შეძლო. ქალზე, რომლის ფიქრები, გრძნობები, ცხოვრების სტილი, ჰარმონიულობა გაერთიანებულია მხოლოდ წესიერებისთვის, საჩვენებლად. განსაკუთრებით მეტყველია თვალები, თითქმის გაყინული პოზები, მისი ცეკვა სიმამრის კუბოსთან.

ვერიკო ანჯაფარიძე ფილმში „მონანიება“ ასრულებს მწირის როლს ასრულებს და ამბობს ძალიან მნიშვნელოვან სიტყვებს: „რა საჭიროა გზა, თუ კი ტაძართან არ მიმიყვანს?“

ბალეტი, როგორც აღმზრდელი

ია ნინიძის ფილმოგრაფია მოიცავს 40–ზე მეტ როლს ფილმებსა და სერიალებში. თეატრშიც ბევრი ითამაშა. ახლა სოლო პროგრამებს ასრულებს, ლიტერატურას, თეატრსა და ვოკალს აერთიანებს.

სიტყვაზე, ია ნინიძეს, როგორც ოდრი ჰეპბერნს, ბედმა ბევრი მძიმე განსაცდელი არგუნა. მაგრამ დარწმუნებულია, რომ მათი განვლით შეძლო შვილებისა და შვილიშვილების გადარჩენა ცუდისგან. სამყაროს სიხარულით და მადლიერებით აღიქვამს. სითბოთი და პატივისცემით იხსენებს მათ, ვინც ცხოვრების გზაზე შეხვდა. თვლის, რომ ბალეტი ბევრ რამეში დაეხმარა, დისციპლინა და ნებისყოფა ასწავლა. კითხვაზე, როგორ ახერხებს ასე კარგად გამოიყურებოდეს, პასუხობს: „ვცდილობ, არ გავბრაზდე და არ ვიყო შურიანი“.