საკითხავი
სასულიერო პირის პასუხი, როდის სჯობს პასქის გამოცხობა, დიდ ხუთშაბათს თუ დიდ პარასკევს
ვნების კვირეული მნიშვნელოვანი შვიდი დღეა აღდგომამდე. დიდ ხუთშაბათამდე მორწმუნეებმა უნდა დაალაგონ სახლი, განწმინდონ სხეული და სუფთა ფიქრებით შეხვდნენ ყველა ქრისტიანის ცხოვრებაში ყველაზე ტრაგიკულ დღეს, დიდ პარასკევს. თქმულებით, სწორედ კვირის მეხუთე დღეს გოლგოთაზე ჯვარს აცვეს იესო ქრისტე, რომელმაც თავი ადამიანურ ცოდვებს შესწირა.
ამ კვირაში ცხვება ქრისტეს აღდგომის მთავარი ატრიბუტი, სააღდგომო პასქა. ყოველ ჯერზე დიასახლისებს შორის დავა იმართება, რაც ასეთი საპასუხისმგებლო ქმედებისთვის წარმატებული დღის განსაზღვრას უკავშირდება. ეჭვებმა რომ არ დაგტანჯოთ, ახალგაზრდა მამაოს ვკითხეთ, როდის უნდა გამოაცხოს პასქა მართლმადიდებელმა, დიდ ხუთშაბათს თუ დიდ პარასკევს?
როდის გამოვაცხოთ პასქა
სასულიერო პირმა ყველაფერი დეტალურად ახსნა. საეკლესიო კანონებში პასქის გამოცხობა არ არის აკრძალული დიდ პარასკევს, რომელიც 2023 წლის 14 აპრილსაა. მამაო ხაზს უსვამს, რომ ამ დღეს საეკლესიო მსახურება უფრო მნიშვნელოვანია. ეს გლოვის დღეა, ამიტომ პასქის გამოცხობა რეკომენდებული არაა.
მორწმუნეები დიდ პარასკევს მკაცრ მარხვას იცავენ, ეკლესიაში დადიან და ლოცულობენ, რადგან ამ დღეს გამოაქვთ ქრისტეს სუდარა. პასქის გამოცხობა მიღებულია დიდ ხუთშაბათს ან შაბათს, 13 ან 15 აპრილს.
თუ ამ დღეებში პასქას ვერ აცხობთ და პარასკევზე ორიენტირებული ხართ, მაშინ პასქა ოთხშაბათს (12 აპრილი) გამოაცხვეთ. პასქის ცხობა საზეიმო და ამაღლებული პროცესია, ხოლო დიდი პარასკევი გლოვის დღე. პარასკევს პასქის ცხობა ცოდვა არაა, მაგრამ ჯერ ეკლესიაში წადით და ილოცეთ. ხოლო ცომის მოზელამდე „მამაო ჩვენო“ წაიკითხეთ.
დიდ პარასკევს სრულდება სამეუფეო ჟამნი. ლოცვა დიდ ხუთშაბათს საღამოდან იწყება და დიდი პარასკევის დილამდე გრძელდება. შუა ტაძარში ამაღლებულ ადგილზე ათავსებენ სამოსელს, რომელსაც ღვთაებრივი არომატისთვის საკმეველს აკმევენ და ყვავილებით აფორმებენ. წირვის დროს მრევლი ანთებული სანთლებით ლოცულობს. მღვდლები სამოსელით ხელში საზეიმოდ გარს უვლიან ტაძარს.
დიდ პარასკევს მორწმუნეები ამქვეყნიურ საზრუნავს ივიწყებენ და მთლიანად ლოცვაში ეფლობიან. ეკლესიაში მსახურებისას ანთებული სანთლები სახლში მიაქვთ. ქრისტიანები მკაცრ მარხვას იცავენ და მთელი დღე სამოსელის აღებამდე არაფერს ჭამენ. ამის შემდეგ დაშვებულია პური და წყალი.
დიდი პარასკევი: ტრადიციები და აკრძალვები
დიდ პარასკევს გარკვეული აკრძალვები ახლავს. მძიმე ფიზიკური შრომა და ხელსაქმე აკრძალულია. ბოსტანში მუშაობა და ხის დარგვა არ შეიძლება. კამათი და ბილწსიტყვაობა ცოდვაა. ალკოჰოლის დალევა და გართობა არ შეიძლება. თმის გადაპარსვა და შეჭრა არ შეიძლება. მკითხაობა და ჯადოსნური რიტუალები აკრძალულია.
დიდ პარასკევს ხალხური ნიშნები და ცრურწმენები საინტერესოა. ტაძრიდან მოტანილი 12 ჩაუმწვარი სანთელი აანთეთ და სახლში ჩაწვით, რომ კეთილდღეობა მოიზიდოთ. თვლიდნენ, რომ დიდ პარასკევს მიწაში რკინის ჩარჭობით უბედურების მოზიდვა შეიძლებოდა.
უსიამოვნების თავიდან ასაცილებლად ამ დღეს პურსაც დანით არ ჭრიდნენ, არამედ ხელით ტეხავდნენ. თუ დიდ პარასკევს ალკოჰოლს დალევთ, მთელი ცხოვრება დამოკიდებული გახდებით. ამ დღეს ღრუბლიანი ამინდი მარცვლეულის ცუდ მოსავლის ნიშნად ითვლებოდა. ხოლო მოწმენდილი ცა ღამით მოსავლიან ზაფხულს პროგნოზირებდა.
თუ შაბათამდე წყლისგან თავს შეიკავებთ, მაშინ არც ერთი სასმელი თქვენს ჯანმრთელობას ზიანს ვერ მიაყენებს. ამ დღეს ჩვილს ძუძუთი კვებას ადვილად დაანებებინებთ.